ΕΙΔΙΚΕΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΤΥΧΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΤΩΝ
ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Κατ' επανάληψη ακούμε ότι το μπάσκετ είναι "ψυχολογικό άθλημα".  Η ταχύτητα του, η εναλλαγή των φάσεων, η συμμετοχή όλων των παικτών σε άμυνα και επίθεση, αλλά και πλήθος άλλων ειδικών χαρακτηριστικών του παιχνιδιού δημιουργούν καταστάσεις έντονης σωματικής και ψυχικής κόπωσης η οποία αναμφίβολα επηρεάζει την αγωνιστική απόδοση παικτών και ομάδας.
Η παρουσία του ψυχολογικού παράγοντα στην προπόνηση και η σχέση του με τους υπόλοιπους βασικούς παράγοντες της προπονητικής διαδικασίας (φυσική κατάσταση, τεχνική, τακτική) βασίζεται στο γεγονός ότι αυτοί οι τρεις παράγοντες παρουσιάζουν ένα κορεσμό στον παράγοντα ψυχολογία σύμφωνα με την αρχή, κατά την οποία όταν δουλεύουμε με ανθρώπους οποιαδήποτε δραστηριότητα είναι κορεσμένη στον παράγοντα ψυχολογία (Niculescu, 1999).
Η ψυχολογία είναι η επιστήμη που μελετά την ανθρώπινη συμπεριφορά. Η συμπεριφορά μπορεί να εκφραστεί ποσοτικά και ποιοτικά. Για παράδειγμα, στην καλαθοσφαίριση, ποσοτική έκφραση της αγωνιστικής συμπεριφοράς παιχτών και ομάδας, αποτελούν οι συντελεστές που προκύπτουν από τα διάφορα συστήματα ποσοτικής αξιολόγησης.
Η κατασκευή, λοιπόν και ενός συστήματος αξιολόγησης το οποίο να μας προσφέρει με ένα υψηλό βαθμό εγκυρότητας και την ποιοτική διάσταση της αγωνιστικής συμπεριφοράς παιχτών κρίνεται απαραίτητη, διότι θα μπορεί να προσφέρει μια λεπτομερής εικόνα των δυνατών και αδύνατων σημείων του κάθε καλαθοσφαιριστή. Η παράλληλη χρήση του με το σύστημα ποσοτικής αξιολόγησης, εισάγει ένα πλαίσιο ειδικών πληροφοριών, προσφέροντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα ποιοτικών αναλύσεων, απαραίτητων στο προπονητικό έργο.
Οι μέθοδοι αξιολόγησης διαιρούνται σε δυο κατηγορίες: στις αντικειμενικές και στις υποκειμενικές (Cascio, 1991). Οι πρώτες στηρίζονται σε μετρήσιμα στοιχεία της παραγωγής ενώ οι δεύτερες σε κάποιες κρίσεις που συνήθως αναλαμβάνουν να κάνουν οι άμεσοι προϊστάμενοι.
Στο χώρο της καλαθοσφαίρισης οι μετρήσεις οι οποίες στηρίζονται σε μετρήσιμα στοιχεία της παραγωγής (αντικειμενικές μέθοδοι αξιολόγησης), δεν είναι άλλες από την καταγραφή των επιδόσεων των παικτών στις διάφορες στατιστικές κατηγορίες και οι οποίες αποτελούν τμήμα ενός γενικότερου συστήματος αξιολόγησης παικτών και ομάδας που εκφράζονται από κάποιους δείκτες  όπως είναι για παράδειγμα το TENDEX.
Το σύστημα αξιολόγησης TENDEX είναι μια χρήσιμη μέθοδος, αλλά παρουσιάζει μόνο το τελικό αποτέλεσμα της αγωνιστικής συμπεριφοράς. Η αγωνιστική επίδοση όμως, είναι συνισταμένη πολλών παραγόντων. Για αυτό το λόγο, κρίνεται αναγκαία η χρήση ενός συστήματος που να μας προσφέρει μια λεπτομερή εικόνα των θετικών και αρνητικών σημείων του κάθε παίχτη.
Η επιλογή της χρήσης μιας ενός συστήματος αξιολόγησης της αγωνιστικής συμπεριφοράς σε συνδυασμό με το TENDEX, προσφέρει ένα πλαίσιο ειδικών και απαραίτητων πληροφοριών και ταυτόχρονα δίνει την δυνατότητα μιας ποιοτικής ανάλυσης της αγωνιστικής δραστηριότητας.
Επιχειρήσαμε λοιπόν να δημιουργήσουμε ένα ανάλογο σύστημα αξιολόγησης της αγωνιστικής συμπεριφοράς των καλαθοσφαιριστών, ένα σύστημα δηλαδή υποκειμενικής αξιολόγησης των αγωνιστικών επιδόσεων των παικτών από τους προϊσταμένους τους, εν προκειμένω το προπονητικό τιμ.
Επιλέξαμε την κλίμακα με σημεία συμπεριφορικής περιγραφής, πιο γνωστή ως BARS (behaviorally anchored rating scales). Η επιλογή αυτού του είδους κλίμακας έγινε, διότι προσφέρει τη δυνατότητα να αξιολογηθεί η επαγγελματική (αγωνιστική) συμπεριφορά μέσα από τυποποιημένα έντυπα  τα οποία διαθέτουν ψυχομετρικά χαρακτηριστικά της εργασίας και μπορούν να συμπληρωθούν με ακρίβεια από αξιολογητές σχετικά άπειρους.
Αυτό το σύστημα αξιολόγησης προτάθηκε το 1963 από τους Smith και Kendall και είναι γνωστό ως μια διαδικασία βασισμένη στην αξιολόγηση της συμπεριφοράς, στην οποία κάθε κλίμακα αξιολόγησης αποτελείται από μια σειρά ιεραρχημένων επαγγελματικών προσδοκιών.
Στην ουσία κατά την διαδικασία αξιολόγησης μέσω αυτής της κλίμακας, ο αξιολογητής σημειώνει την αναμενόμενη συμπεριφορά από την πλευρά του αξιολογούμενου κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής του δραστηριότητας στο χώρο εργασίας. Η έννοια της «αναμενόμενης συμπεριφοράς» πηγάζει από την συστηματική παρατήρηση της συμπεριφοράς του αξιολογούμενου στο χώρο εργασίας και την εκτίμηση του αξιολογητή περί αυτής (Pitariu 2006).
Η κατασκευή μιας κλίμακας αξιολόγησης τύπου  BARS (Smith & Kendall, 1963; Campbell et. al., 1973; Κάντας, 1998; Pitariu, 2000; Diamantakos & Muşat, 2004), προϋποθέτει την σύσταση  μιας ομάδας ειδικών (στην προκειμένη περίπτωση προπονητές, καθηγητές Φυσικής Αγωγής και βετεράνους από το χώρο της καλαθοσφαίρισης) που θα ορίσουν τις διαστάσεις που θα αξιολογηθούν. Η ίδια αυτή ομάδα ειδικών πρέπει να συμφωνήσει και για τους επεξηγηματικούς ορισμούς που θα συνοδεύουν κάθε διάσταση, έτσι ώστε το έργο των αξιολογητών να γίνει πιο εύκολο.
Κατόπιν, μια άλλη ομάδα (παρόμοιου χαρακτήρα με την πρώτη), θα πρέπει να ορίσει για κάθε διάσταση κάποια συγκεκριμένα περιστατικά (παραδείγματα), που να καταδεικνύουν υψηλή, μέτρια και χαμηλή αγωνιστική απόδοση για έναν καλαθοσφαιριστή. Μια τρίτη ομάδα θα κατατάξει τις παραπάνω περιγραφές. Σημειώνουμε ότι, η διαδικασία κατασκευής ενός συστήματος αξιολόγησης για τους καλαθοσφαιριστές, εμπεριείχε ένα επιπλέον τεχνικό πρόβλημα: ως γνωστό, τα αγωνιστικά καθήκοντα των καλαθοσφαιριστών, διαφέρουν ως προς τη θέση που αγωνίζεται ο καθένας. Καταλήξαμε, πως το ορθότερο θα ήταν να δημιουργήσουμε τρία διαφορετικά δελτία αξιολόγησης για καθεμιά από τις παρακάτω αγωνιστικές θέσεις: Πόιντ Γκάρντ, Γκάρντ- Σμόλ Φόργουορντ, Πάουερ Φόργουορντ- Σέντερ.
Αλλωστε, κατά τον Αναστασιάδη (1995) οι ικανότητες του καλαθοσφαιριστή πρέπει να αξιολογούνται σύμφωνα με τις υψηλές απαιτήσεις της θέσης στην οποία εξειδικεύεται, ενώ οι ιδιαιτερότητες κάθε θέσης πρέπει να είναι οι βάσεις πάνω στις οποίες θα καθορισθούν τα κριτήρια αξιολόγησης.
Η πρώτη ομάδα ειδικών, η οποία επιμελήθηκε του έργου εξεύρεσης εκείνων των διαστάσεων, οι οποίες να καταδεικνύουν την αγωνιστική απόδοση για κάθε μια από τις παραπάνω θέσεις, κατέληξε στα συμπεράσματα που αναγράφονται στον πίνακα 1.



Πίνακας 1. Διαστάσεις της αγωνιστικής απόδοσης σε σχέση με τις θέσεις των καλαθοσφαιριστών

Διαστάσεις αγωνιστικής απόδοσης
Αγωνιστική θέση	Ιδιαιτερότητες αγων. θέσης	Επίπεδο γνώσεων τεχν. και τακτ. στην επίθεση	Επίπεδο γνώσεων τεχν. και τακτ. στην άμυνα	Προσαρμογή στην ομάδα	Σεβασμός προπον. και αγων. υποχρεώσεων
Πόιντ Γκάρντ	Χ	Χ	Χ	Χ	Χ
Γκάρντ- Σμόλ Φόργουορντ	Χ	Χ	Χ	Χ	Χ
Πάουερ Φόργουορντ- Σέντερ	Χ	Χ	Χ	Χ	Χ

Το σύστημα αξιολόγησης, λοιπόν, που προέκυψε, αποτελείται από τρία δελτία αξιολόγησης με κλίμακες συμπεριφορικής περιγραφής. Καθένα από αυτά τα δελτία περιλαμβάνει πέντε διαστάσεις (υποκλίμακες) που περιγράφουν την αγωνιστική απόδοση των καλαθοσφαιριστών ανά θέση. Οι αξιολογητές καλούνται να εκτιμήσουν την αγωνιστική συμπεριφορά κάθε καλαθοσφαιριστή, για κάθε διάσταση ξεχωριστά, σε μια 9-βάθμια κλίμακα. Ο υπολογισμός του σκορ, γίνεται με άθροιση των βαθμολογιών της κάθε διάστασης και εξαγωγή του μέσου όρου.
Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης πρέπει να αποτελούν αντικείμενο συζήτησης μεταξύ του αξιολογούμενου και του προϊσταμένου (προπονητή), με στόχο την τελειοποίηση του πρώτου. Η συζήτηση πρέπει να διασαφηνίζει το λόγο παροχής ενός ειδικού χαρακτηρισμού, να αποκαλύπτει τα όρια της επαγγελματικής (αγωνιστικής) απόδοσης, καθώς και τους τρόπους υπέρβασης των ατελειών, τις οποίες η αξιολόγηση θα έχει αναδείξει (Pitariu, 2000).
Ενα τέτοιο σύστημα, λοιπόν στην ουσία αποτελεί ένα από τα συστατικά της διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού, πρόκειται, δε, για ένα εργαλείο επικοινωνίας στο εσωτερικό της ομάδας. Ο βασικός στόχος της αξιολόγησης έχει δύο κατευθύνσεις: (α) να βοηθηθεί η διοίκηση (προπονητικό τιμ) να πάρει αποφάσεις σχετικά με το προσωπικό (καλαθοσφαιριστές) και (β) να έχει ο εργαζόμενος (καλαθοσφαιριστής) ανατροφοδότηση (feedback), πληροφόρηση, δηλαδή, για τις επιδόσεις του.
Για όλους τους εμπλεκόμενους σε μια παραγωγική διαδικασία, η γνώση της επαγγελματικής τους δραστηριότητας και των δυνατοτήτων τους σημαίνει μια ρεαλιστική κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αυτοί εκπληρώνουν τα καθήκοντά τους, τι απόδοση έχουν, πώς εκτιμάται από τους άλλους αυτή η απόδοση, τι περιμένει από αυτούς ο οργανισμός (ομάδα) στον οποίο δραστηριοποιούνται και πώς μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις αυτού.
Η δυνατότητα γνωστοποίησης της αγωνιστικής αξίας, προσφέρει στο πρόσωπο το οποίο αξιολογείται εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του και παρέχει τη δυνατότητα της αυτοανάλυσης- αυτοκριτικής σε σχέση με τα όποια ερωτηματικά υπάρχουν, αποτελώντας παράλληλα και μια σχέση αιτιολογικού προσδιορισμού και κινήτρων επίτευξης σε ό,τι αφορά στην πράξη, στο υπάρχον, αλλά και στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Επισημαίνουμε ότι, το σύστημα αξιολόγησης με σημεία συμπεριφορικής περιγραφής δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για την επιλογή καλαθοσφαιριστών ή για την πρόβλεψη της απόδοσής τους, αλλά μόνο ως όργανο αξιολόγησης της αγωνιστικής συμπεριφοράς αυτών.
Επιστημονικές έρευνες σχετικά με την συνεισφορά της ανατροφοδότησης στην αύξηση της ανθρώπινης απόδοσης, συνιστούν ως γενικό συμπέρασμα μια βελτίωση των αποτελεσμάτων μεταξύ 8-26% (Landy & Farr, 1983).

Δείγμα από κλίμακα με σημεία συμπεριφορικής περιγραφής



ΠΟΙΝΤ ΓΚΑΡΝΤ

ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΠΟΙΝΤ ΓΚΑΡΝΤ

Διακρίνεται για τις ηγετικές του ικανότητες ,οργανώνει το παιχνίδι ς ομάδας καλός αμυντικός, τον χαρακτηρίζει το υψηλό πνεύμα συνεργασίας και ο αλτρουϊσμός.

-Κατέχει μεγάλες δυνατότητες στο τομέα τη οργάνωσης του
παιχνιδιού
-Αντιμετωπίζει με σοβαρότητα οποιαδήποτε αποστολή
-Διαθέτει μεγάλη ικανότητα αυτοσυγκέντρωσης
-Έχει την δυνατότητα να προβλέπει καταστάσεις κατά την διάρκεια του αγώνα.

-Έχει την δυνατότητα να εφαρμόζει την προκαθορισμένη τακτική της ομάδας     αλλά λείπει η φαντασία από το παιχνίδι του
-Προτιμά να κάνει μόνο τα απολύτως απαραίτητα, προσαρμόζεται δύσκολα σε ξένες γι' αυτόν καταστάσεις
-Μπορεί να καθοδηγήσει την ομάδα μόνο όταν βρίσκεται σε καλή ψυχολογική   κατάσταση
-Καταβάλει ιδιαίτερη προσπάθεια για να φέρει εις πέρας τα καθήκοντα του

- Συνήθως υποβάλλεται σε πολύ κόπο για να εκτελέσει τα καθήκοντα του
- Του είναι εξαιρετικά δύσκολο να μετατρέψει τη θεωρία σε  πράξη
- Τον χαρακτηρίζει η επιπολαιότητα στην εκτέλεση των καθηκόντων του
- Πάντα παραπονιέται ότι του ζητούνται περισσότερα από όσα μπορεί


Αξιολόγηση: 9 8 7 6 5 4 3 2 1 

Το σύστημα αξιολόγησης αποτελεί τμήμα ενός γενικότερου πλάνου ψυχολογικής παρέμβασης, το οποίο απευθύνεται σε ομάδες καλαθοσφαίρισης και έχει ως στόχο την μεγιστοποίηση της αγωνιστικής απόδοσης. Ο μηχανισμός λειτουργίας του πλάνου βασίστηκε στο μοντέλο αποτελεσματικής καθοδήγησης και διαχείρισης του Campbell (1970) και προσαρμόστηκε στις απαιτήσεις ομάδων καλαθοσφαίρισης.

Σχήμα 1. Μηχανισμός λειτουργίας του Πλάνου Ψυχολογικής Παρέμβασης.

 

 

ΒΑΣΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΤΟΥ ΠΛΑΝΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ

1. ΤΕΣΤ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ
Η προσωπικότητα συνιστά ένα αυτορρυθμιζόμενο σύστημα το οποίο μπορεί να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις ενός οποιουδήποτε τύπου περιβάλλοντος, όπως για παράδειγμα ένας αγώνας (Hahn 2001).
Το σύνολο των πτυχών της προσωπικότητας έχουν μαθησιακή βάση, άρα, είναι δυνατό να υποστούν παρεμβάσεις και αλλαγές
Είναι σημαντικό για την κάθε μορφής διοίκηση, να ξέρει με τι ανθρώπους συνεργάζεται

2. ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
Έλεγχος ποσοτικών χαρακτηριστικών:
Επιδόσεις TENDEX των παικτών κατά την περασμένη αγωνιστική περίοδο είτε αυτοί ήταν      στην ομάδα είτε όχι
Έλεγχος ποιοτικών χαρακτηριστικών:
Κλίμακα αξιολόγησης με σημεία συμπεριφορικής περιγραφής


3. "feedback 360°"
Αυτή η τεχνική αξιολόγησης της αγωνιστικής συμπεριφοράς είναι μια κυκλική διαδικασία στο κέντρο της οποίας βρίσκεται το αξιολογούμενο άτομο (στην προκειμένη περίπτωση ο καλαθοσφαιριστής) και αξιολογείται από το τεχνικό τιμ και από τους συμπαίκτες του.  Η διαδικασία ολοκληρώνεται μέσω της αυτοαξιολόγησης του καλαθοσφαιριστή.
Η διαδικασία της αξιολόγησης λαμβάνει χώρα μέσω της κλίμακας αξιολόγησης με σημεία συμπεριφορικής περιγραφής.
Η στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων και ο συσχετισμός αυτών σε πρώτη φάση με τις επιδόσεις των παιχτών στο σύστημα Τendex και μετέπειτα με τα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων προσωπικότητας παράγει πολλές και χρήσιμες πληροφορίες για τον κάθε παίχτη ξεχωριστά, αλλά και για την ομάδα γενικότερα.


4. ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ
Δημιουργία αρχείου με βάση τις επιδόσεις των παιχτών κατά την τελευταία αγωνιστική περίοδο (είτε αυτοί ήταν μέλη της ομάδας είτε όχι).
Βιντεοσκόπηση προπονήσεων και καταγραφή επιδόσεων σε αυτές.
Καταγραφή επιδόσεων στα παιχνίδια (TENDEX).
Καθορισμός εφικτών και ρεαλιστικών στόχων για κάθε παίχτη προσωπικά.
Διαχρονικές συγκρίσεις μεταξύ μηνών της τρέχουσας αγωνιστικής περιόδου ή μεταξύ τρέχουσας και περασμένης αγ. περιόδου.
Συγκρίσεις με παίχτες αντιπάλων ομάδων με τα ίδια περίπου χαρακτηριστικά και με τους ίδιους περίπου ρόλους στις ομάδες τους.

Οι επιμέρους πτυχές του πλάνου μπορούν να έχουν χαρακτήρα εντολών, καθοδήγησης, εξωτερικής και εσωτερικής ανατροφοδότησης, όπως επίσης και εισαγωγής νέων εντολών για την εκμηδένιση των όποιων ανασταλτικών παραγόντων. Τα αποτελέσματα που μπορούν να προκύψουν είναι: η διοχέτευση πολλαπλών και συνεχών πληροφοριών σχετικά με την προπονητική διαδικασία, η διευκόλυνση επινόησης και εφαρμογής νέων αποφάσεων- εντολών για την καθοδήγηση  της προπονητικής διαδικασίας, η αντικειμενοποίηση των ανασταλτικών παραγόντων, η εξακρίβωση των στοιχείων του συστήματος όπου λειτουργούν οι ανασταλτικοί αυτοί παράγοντες, η εξακρίβωση του βαθμού επιρροής που αυτοί ασκούν, η εισαγωγή στο σύστημα διαρθρωτικών μέτρων για την ελαχιστοποίηση- εκμηδένιση της επιρροής τους, η μεγιστοποίηση της αγωνιστικής απόδοσης.


Ενδεικτική Βιβλιογραφία
Αναστασιάδης, Μιχ. Γ. (1995). Η προπονητική της καλαθοσφαίρισης. Θεσσαλονίκη: Σάλτο.
Campbell, D.T., & Fiske, D.W. (1959). Convergent and discriminant validation by the multitrait- multimethod matrix. Psychological Bulletin, 56, 81- 105.
Campbell, J.P., Dunnette, M.D., Arvey, R.D., & Hellervik, L.V. (1973). The development and evaluation of behaviorally based rating scales. Journal of Applied Psychology, 57, 15- 22.
Campbell, J.P., Dunnette, M.D., Lawer, E.E. III, & Weik, K.E. Jr. (1970). Managerial behavior, performance, and effectiveness. New York: McGraw- Hill.
Cascio, W.F. (1991). Applied psychology in personal management. 4th Edition, Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall.
Diamantakos, I., & Muşat S. (2004). Designing an evaluation system of the sport performances for basketball players by means of scales with behaviour anchors. Volumul Sesiunii Internaţionale de Comunicări Ştiintifice F.E.F.S., Cluj-Napoca Decembrie, 141- 147.
Diamantakos, I., & Muşat S. (2006). Baschet- De la evaluarea competenţei sportive la optimizarea performanţei echipelor. Cluj - Napoca: Napoca Star.
Dunn, J.G.H., Causgrove Dunn, J., & Syrotuik, D.G. (2002). Relationship between multidimensional perfectionism and goal orientations in sport. Journal of Sport & Exercise Psychology, 24, 367-395.
Dunn, J.G.H., Dunn, J.C., Gotwals, J.K., Vallance, J.K.H., Craft, J.M., Syrotuik, D.G. (2006). Establishing construct validity evidence for the Sport Multidimensional Perfectionism Scale. Psychology of  Sport and Exercise, 7, 1, 57-79.
Ηahn, Ε. (2001). Ψυχολογική προπόνηση στον αγωνιστικό αθλητισμό (Επιμέλεια, Χ. Τσορμπατζούδης). Θεσσαλονίκη: Τύπο-Εκδόσεις.
Κάντας, Α. (1998). Οργανωτική και Βιομηχανική Ψυχολογία (Επιλογή-Αξιολόγηση προσωπικού). Αθήνα: Eλληνικά γράμματα.
Landy, F.J., & Farr, J.L. (1983). The measurement of work performance. Methods, theory and applications. New York: Academic Press.
Niculescu, M. (1999). Elemente de psihologia sportului de performanţă şi mare performanţă. Bucureşti: Editura Didactică şi Pedagogică.
Pitariu, H.D. (2000). Managementul resurselor umane - Evaluarea performanţelor profesionale. Bucureşti: Editura Beck.
Pitariu, H.D. (2006). Proiectarea fişelor de post, evaluarea posturilor de muncă şi a personalului. Bucureşti: Editura Irecson.
Smith, P.C., & Kendall, L.M. (1963). Retranslation of expectations: an approach to the construction of unambiguous anchors for rating scales. Journal of Applied Psychology, 47, 2, 149-155.

< Prev		Next >