Διαστάσεις αγωνιστικής απόδοσης |
|||||
Αγωνιστική θέση |
Ιδιαιτερότητες αγων. θέσης |
Επίπεδο γνώσεων τεχν. και τακτ. στην επίθεση
|
Επίπεδο γνώσεων τεχν. και τακτ. στην άμυνα
|
Προσαρμογή στην ομάδα
|
Σεβασμός προπον. και αγων. υποχρεώσεων |
Πόιντ Γκάρντ |
Χ |
Χ |
Χ |
Χ |
Χ |
Γκάρντ- Σμόλ Φόργουορντ |
Χ |
Χ |
Χ |
Χ |
Χ |
Πάουερ Φόργουορντ- Σέντερ |
Χ |
Χ |
Χ |
Χ |
Χ |
Το σύστημα αξιολόγησης, λοιπόν, που προέκυψε, αποτελείται από τρία δελτία αξιολόγησης με κλίμακες συμπεριφορικής περιγραφής. Καθένα από αυτά τα δελτία περιλαμβάνει πέντε διαστάσεις (υποκλίμακες) που περιγράφουν την αγωνιστική απόδοση των καλαθοσφαιριστών ανά θέση. Οι αξιολογητές καλούνται να εκτιμήσουν την αγωνιστική συμπεριφορά κάθε καλαθοσφαιριστή, για κάθε διάσταση ξεχωριστά, σε μια 9-βάθμια κλίμακα. Ο υπολογισμός του σκορ, γίνεται με άθροιση των βαθμολογιών της κάθε διάστασης και εξαγωγή του μέσου όρου.
Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης πρέπει να αποτελούν αντικείμενο συζήτησης μεταξύ του αξιολογούμενου και του προϊσταμένου (προπονητή), με στόχο την τελειοποίηση του πρώτου. Η συζήτηση πρέπει να διασαφηνίζει το λόγο παροχής ενός ειδικού χαρακτηρισμού, να αποκαλύπτει τα όρια της επαγγελματικής (αγωνιστικής) απόδοσης, καθώς και τους τρόπους υπέρβασης των ατελειών, τις οποίες η αξιολόγηση θα έχει αναδείξει (Pitariu, 2000).
Ενα τέτοιο σύστημα, λοιπόν στην ουσία αποτελεί ένα από τα συστατικά της διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού, πρόκειται, δε, για ένα εργαλείο επικοινωνίας στο εσωτερικό της ομάδας. Ο βασικός στόχος της αξιολόγησης έχει δύο κατευθύνσεις: (α) να βοηθηθεί η διοίκηση (προπονητικό τιμ) να πάρει αποφάσεις σχετικά με το προσωπικό (καλαθοσφαιριστές) και (β) να έχει ο εργαζόμενος (καλαθοσφαιριστής) ανατροφοδότηση (feedback), πληροφόρηση, δηλαδή, για τις επιδόσεις του.
Για όλους τους εμπλεκόμενους σε μια παραγωγική διαδικασία, η γνώση της επαγγελματικής τους δραστηριότητας και των δυνατοτήτων τους σημαίνει μια ρεαλιστική κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αυτοί εκπληρώνουν τα καθήκοντά τους, τι απόδοση έχουν, πώς εκτιμάται από τους άλλους αυτή η απόδοση, τι περιμένει από αυτούς ο οργανισμός (ομάδα) στον οποίο δραστηριοποιούνται και πώς μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις αυτού.
Η δυνατότητα γνωστοποίησης της αγωνιστικής αξίας, προσφέρει στο πρόσωπο το οποίο αξιολογείται εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του και παρέχει τη δυνατότητα της αυτοανάλυσης- αυτοκριτικής σε σχέση με τα όποια ερωτηματικά υπάρχουν, αποτελώντας παράλληλα και μια σχέση αιτιολογικού προσδιορισμού και κινήτρων επίτευξης σε ό,τι αφορά στην πράξη, στο υπάρχον, αλλά και στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Επισημαίνουμε ότι, το σύστημα αξιολόγησης με σημεία συμπεριφορικής περιγραφής δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για την επιλογή καλαθοσφαιριστών ή για την πρόβλεψη της απόδοσής τους, αλλά μόνο ως όργανο αξιολόγησης της αγωνιστικής συμπεριφοράς αυτών.
Επιστημονικές έρευνες σχετικά με την συνεισφορά της ανατροφοδότησης στην αύξηση της ανθρώπινης απόδοσης, συνιστούν ως γενικό συμπέρασμα μια βελτίωση των αποτελεσμάτων μεταξύ 8-26% (Landy & Farr, 1983).
Δείγμα από κλίμακα με σημεία συμπεριφορικής περιγραφής
ΠΟΙΝΤ ΓΚΑΡΝΤ
ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΠΟΙΝΤ ΓΚΑΡΝΤ
Διακρίνεται για τις ηγετικές του ικανότητες ,οργανώνει το παιχνίδι ς ομάδας καλός αμυντικός, τον χαρακτηρίζει το υψηλό πνεύμα συνεργασίας και ο αλτρουϊσμός.
-Κατέχει μεγάλες δυνατότητες στο τομέα τη οργάνωσης του
παιχνιδιού
-Αντιμετωπίζει με σοβαρότητα οποιαδήποτε αποστολή
-Διαθέτει μεγάλη ικανότητα αυτοσυγκέντρωσης
-Έχει την δυνατότητα να προβλέπει καταστάσεις κατά την διάρκεια του αγώνα.
-Έχει την δυνατότητα να εφαρμόζει την προκαθορισμένη τακτική της ομάδας αλλά λείπει η φαντασία από το παιχνίδι του
-Προτιμά να κάνει μόνο τα απολύτως απαραίτητα, προσαρμόζεται δύσκολα σε ξένες γι' αυτόν καταστάσεις
-Μπορεί να καθοδηγήσει την ομάδα μόνο όταν βρίσκεται σε καλή ψυχολογική κατάσταση
-Καταβάλει ιδιαίτερη προσπάθεια για να φέρει εις πέρας τα καθήκοντα του
- Συνήθως υποβάλλεται σε πολύ κόπο για να εκτελέσει τα καθήκοντα του
- Του είναι εξαιρετικά δύσκολο να μετατρέψει τη θεωρία σε πράξη
- Τον χαρακτηρίζει η επιπολαιότητα στην εκτέλεση των καθηκόντων του
- Πάντα παραπονιέται ότι του ζητούνται περισσότερα από όσα μπορεί
Αξιολόγηση: 9 8 7 6 5 4 3 2 1
Το σύστημα αξιολόγησης αποτελεί τμήμα ενός γενικότερου πλάνου ψυχολογικής παρέμβασης, το οποίο απευθύνεται σε ομάδες καλαθοσφαίρισης και έχει ως στόχο την μεγιστοποίηση της αγωνιστικής απόδοσης. Ο μηχανισμός λειτουργίας του πλάνου βασίστηκε στο μοντέλο αποτελεσματικής καθοδήγησης και διαχείρισης του Campbell (1970) και προσαρμόστηκε στις απαιτήσεις ομάδων καλαθοσφαίρισης.
Σχήμα 1. Μηχανισμός λειτουργίας του Πλάνου Ψυχολογικής Παρέμβασης.
ΒΑΣΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΤΟΥ ΠΛΑΝΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ
1. ΤΕΣΤ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ
Η προσωπικότητα συνιστά ένα αυτορρυθμιζόμενο σύστημα το οποίο μπορεί να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις ενός οποιουδήποτε τύπου περιβάλλοντος, όπως για παράδειγμα ένας αγώνας (Hahn 2001).
Το σύνολο των πτυχών της προσωπικότητας έχουν μαθησιακή βάση, άρα, είναι δυνατό να υποστούν παρεμβάσεις και αλλαγές
Είναι σημαντικό για την κάθε μορφής διοίκηση, να ξέρει με τι ανθρώπους συνεργάζεται
2. ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
Έλεγχος ποσοτικών χαρακτηριστικών:
Επιδόσεις TENDEX των παικτών κατά την περασμένη αγωνιστική περίοδο είτε αυτοί ήταν στην ομάδα είτε όχι
Έλεγχος ποιοτικών χαρακτηριστικών:
Κλίμακα αξιολόγησης με σημεία συμπεριφορικής περιγραφής
3. "feedback 360°"
Αυτή η τεχνική αξιολόγησης της αγωνιστικής συμπεριφοράς είναι μια κυκλική διαδικασία στο κέντρο της οποίας βρίσκεται το αξιολογούμενο άτομο (στην προκειμένη περίπτωση ο καλαθοσφαιριστής) και αξιολογείται από το τεχνικό τιμ και από τους συμπαίκτες του. Η διαδικασία ολοκληρώνεται μέσω της αυτοαξιολόγησης του καλαθοσφαιριστή.
Η διαδικασία της αξιολόγησης λαμβάνει χώρα μέσω της κλίμακας αξιολόγησης με σημεία συμπεριφορικής περιγραφής.
Η στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων και ο συσχετισμός αυτών σε πρώτη φάση με τις επιδόσεις των παιχτών στο σύστημα Τendex και μετέπειτα με τα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων προσωπικότητας παράγει πολλές και χρήσιμες πληροφορίες για τον κάθε παίχτη ξεχωριστά, αλλά και για την ομάδα γενικότερα.
4. ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ
Δημιουργία αρχείου με βάση τις επιδόσεις των παιχτών κατά την τελευταία αγωνιστική περίοδο (είτε αυτοί ήταν μέλη της ομάδας είτε όχι).
Βιντεοσκόπηση προπονήσεων και καταγραφή επιδόσεων σε αυτές.
Καταγραφή επιδόσεων στα παιχνίδια (TENDEX).
Καθορισμός εφικτών και ρεαλιστικών στόχων για κάθε παίχτη προσωπικά.
Διαχρονικές συγκρίσεις μεταξύ μηνών της τρέχουσας αγωνιστικής περιόδου ή μεταξύ τρέχουσας και περασμένης αγ. περιόδου.
Συγκρίσεις με παίχτες αντιπάλων ομάδων με τα ίδια περίπου χαρακτηριστικά και με τους ίδιους περίπου ρόλους στις ομάδες τους.
Οι επιμέρους πτυχές του πλάνου μπορούν να έχουν χαρακτήρα εντολών, καθοδήγησης, εξωτερικής και εσωτερικής ανατροφοδότησης, όπως επίσης και εισαγωγής νέων εντολών για την εκμηδένιση των όποιων ανασταλτικών παραγόντων. Τα αποτελέσματα που μπορούν να προκύψουν είναι: η διοχέτευση πολλαπλών και συνεχών πληροφοριών σχετικά με την προπονητική διαδικασία, η διευκόλυνση επινόησης και εφαρμογής νέων αποφάσεων- εντολών για την καθοδήγηση της προπονητικής διαδικασίας, η αντικειμενοποίηση των ανασταλτικών παραγόντων, η εξακρίβωση των στοιχείων του συστήματος όπου λειτουργούν οι ανασταλτικοί αυτοί παράγοντες, η εξακρίβωση του βαθμού επιρροής που αυτοί ασκούν, η εισαγωγή στο σύστημα διαρθρωτικών μέτρων για την ελαχιστοποίηση- εκμηδένιση της επιρροής τους, η μεγιστοποίηση της αγωνιστικής απόδοσης.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
Αναστασιάδης, Μιχ. Γ. (1995). Η προπονητική της καλαθοσφαίρισης. Θεσσαλονίκη: Σάλτο.
Campbell, D.T., & Fiske, D.W. (1959). Convergent and discriminant validation by the multitrait- multimethod matrix. Psychological Bulletin, 56, 81- 105.
Campbell, J.P., Dunnette, M.D., Arvey, R.D., & Hellervik, L.V. (1973). The development and evaluation of behaviorally based rating scales. Journal of Applied Psychology, 57, 15- 22.
Campbell, J.P., Dunnette, M.D., Lawer, E.E. III, & Weik, K.E. Jr. (1970). Managerial behavior, performance, and effectiveness. New York: McGraw- Hill.
Cascio, W.F. (1991). Applied psychology in personal management. 4th Edition, Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall.
Diamantakos, I., & Muşat S. (2004). Designing an evaluation system of the sport performances for basketball players by means of scales with behaviour anchors. Volumul Sesiunii Internaţionale de Comunicări Ştiintifice F.E.F.S., Cluj-Napoca Decembrie, 141- 147.
Diamantakos, I., & Muşat S. (2006). Baschet- De la evaluarea competenţei sportive la optimizarea performanţei echipelor. Cluj - Napoca: Napoca Star.
Dunn, J.G.H., Causgrove Dunn, J., & Syrotuik, D.G. (2002). Relationship between multidimensional perfectionism and goal orientations in sport. Journal of Sport & Exercise Psychology, 24, 367-395.
Dunn, J.G.H., Dunn, J.C., Gotwals, J.K., Vallance, J.K.H., Craft, J.M., Syrotuik, D.G. (2006). Establishing construct validity evidence for the Sport Multidimensional Perfectionism Scale. Psychology of Sport and Exercise, 7, 1, 57-79.
Ηahn, Ε. (2001). Ψυχολογική προπόνηση στον αγωνιστικό αθλητισμό (Επιμέλεια, Χ. Τσορμπατζούδης). Θεσσαλονίκη: Τύπο-Εκδόσεις.
Κάντας, Α. (1998). Οργανωτική και Βιομηχανική Ψυχολογία (Επιλογή-Αξιολόγηση προσωπικού). Αθήνα: Eλληνικά γράμματα.
Landy, F.J., & Farr, J.L. (1983). The measurement of work performance. Methods, theory and applications. New York: Academic Press.
Niculescu, M. (1999). Elemente de psihologia sportului de performanţă şi mare performanţă. Bucureşti: Editura Didactică şi Pedagogică.
Pitariu, H.D. (2000). Managementul resurselor umane - Evaluarea performanţelor profesionale. Bucureşti: Editura Beck.
Pitariu, H.D. (2006). Proiectarea fişelor de post, evaluarea posturilor de muncă şi a personalului. Bucureşti: Editura Irecson.
Smith, P.C., & Kendall, L.M. (1963). Retranslation of expectations: an approach to the construction of unambiguous anchors for rating scales. Journal of Applied Psychology, 47, 2, 149-155.
< Prev | Next > |
---|